Giornata Nationale del Gateau di Patate (Italia)

Dzień Zapiekanki Ziemniaczanej (Włochy)

Ziemniaczane gatò to pikantny placek na bazie ziemniaków, typowy dla kuchni neapolitańskiej. Zapiekanka – w podstawowym znaczeniu jest to rodzaj jednogarnkowej potrawy – mieszaniny różnych produktów (makaronów, mięsa, jarzyn, serów) zapiekanych razem w piekarniku, często z dodatkiem sosów.

Nazwa dania wywodzi się od francuskiego terminu „gâteau”, używanego w odniesieniu do każdego ciasta na słodko lub na słono, dostosowanego do dialektu neapolitańskiego. Jednak w przeciwieństwie do francuskiego „gâteau”, „gatò” odnosi się tylko do pikantnego ciasta ziemniaczanego. Do tej pory neapolitańska specjalność jest ceniona w całych Włoszech pod nazwą ziemniaki Gatò di, ale danie to jest również nazywane na inne sposoby, na przykład gatò, gattó.

Etymologia tego słowa ma swoje podstawy we francuskim gâteau, które ogólnie oznacza „ciasto”. Termin gâteau jest nadal używany do określenia klusek ziemniaczanych, ale w sposób ogólny, ponieważ zgodnie z tradycją desery mogą być również pikantne lub słodko-kwaśne. Termin gâteau jest bardzo ogólny i może oznaczać każdy rodzaj ciasta na słono lub na słodko, w szczególności lepiej jest go przetłumaczyć jako „flan ziemniaczany”.

Po roku 1768, wraz ze ślubem królowej Marii Karoliny Habsburgów z Ferdynandem IV Burbonem. Przyszła królowa Neapolu zaprosiła na wesele kucharzy z Francji: tzw. monsieurs – „monzù” w gwarze neapolitańskiej – którym powierzyła obsługę kulinarną. Na przyjęciu szefowie kuchni częstowali gości plackiem ziemniaczanym, stworzonym specjalnie na królewski bankiet.
Neapol stał się miejscem wielkich kuchni europejskich. Nowa królowa ugruntowała francuski gust wprowadzając wiele potraw na włoski stół. Początki ziemniaczanego gatò sięgają zatem Neapolu, gdzie to danie zawsze było przygotowywane z typowych składników regionalnych.

.

.